Erfgoedonderzoek ontsluiten voor een breed publiek
Erfgoed is een vaak onderbelicht maar oh zo cruciaal domein als we samen willen werken aan een duurzame toekomst. Het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium plaatst het bestuderen, bewaren en ontsluiten van ons Belgisch Artistiek Erfgoed op diverse manieren op de nationale agenda. Een grote digitaliseringsoefening zet deze missie de kracht bij die ze verdient.
Waardevol werk en diensten delen met de buitenwereld
“Het KIK?” Vraagt u. Dat is de federale wetenschappelijke instelling die zich wijdt aan de restauratie, het onderzoek en de inventarisatie van ons Belgische kunstpatrimonium.
Is dat nog onbekend terrein?
Misschien zegt de reeks ‘Geheimen van het Lam Gods’ je wel iets? Of de expo ‘Van Eyck - The Miracle of Detail’ die in 2021 te bezoeken was in Bozar. De afgelopen jaren werkte het KIK met man en macht aan de restauratie van en het onderzoek naar dit mysterie der Vlaamse Primitieven.
Het werk rond het Lam Gods is echter maar een fractie van de vele opdrachten en diensten die dit team van 150 erfgoedexperten al tientallen jaren uitwerkt of ondersteunt. Ontzettend veel waardevol werk en kennis bleven tot voor kort te vaak onder de radar.
Het zal niet verbazen als we zeggen dat de kostbare tijd van teams vaak volledig naar projectwerk ging, en communicatie ergens achteraan het rijtje bleef hangen. Oorzaak: ondanks veel goede wil binnen een eerder klein communicatieteam, zaten een gebrek aan goede tools en een gedeelde en schaalbare strategie in de weg. Die uitdaging pakken we sinds 2020 samen aan.
Project info
Project
Naar een toegankelijk en gevarieerd digitaal verhaal over de kunst van erfgoedExpertise
Online strategie, informatiearchitectuur, UX design, webontwikkeling, ontwikkeling van geïntegreerde applicatiesPeriode
2020 - ...Van interviews en digitale strategie tot een haalbare roadmap en teamwork
Het communicatieteam van het KIK bracht samen met de analisten van Statik de context van het project stap voor stap in kaart. Daarbij bleken er twee grote uitdagingen:
- We gingen in de eerste plaats op zoek naar formats en manieren om een relatief gesloten en wetenschappelijk georiënteerde werking op een eenvoudige en verstaanbare manier tot bij een breed publiek te brengen.
- Verder vroeg een dynamische voorstelling van het reilen en zeilen binnen het KIK om veel input en actieve bijdrage van de 150 KIK-medewerkers, en om een bredere betrokkenheid dan louter die van het kleine communicatieteam.
Een voortraject met 150 teamleden
Via een online enquête en focusgesprekken met verschillende teams en medewerkers van het KIK werden alle deelwerkingen, doelgroepen, toptaken en uitdagingen duidelijk opgelijst. Die input vertaalden we samen naar een online strategie met een aantal duidelijke accenten en een doelgroepgerichte structuur voor de website.
Een kerngroep met vertegenwoordigers uit alle teams engageerde zich om de online strategie intern te helpen verspreiden. Naarmate prototypes voor de verschillende onderdelen werden uitgewerkt, koppelden we geregeld terug naar die groep. Ten slotte liet het KIK een fenomenale nieuwe huisstijl (er is goud bij) uitwerken door branding agency Mirror Mirror. Statik vertaalde die stijl naar een toegankelijke en responsive online variant.
Zeg niet zomaar 'een nieuwe website'
Na de ontwikkeling, begeleidde Statik het kernteam van het KIK heel intensief bij contentverzameling, -invoer en bij de concrete uitwerking van de geplande digitale strategie. Een klus om U tegen te zeggen: de gewone gang van zaken (lees: tientallen lopende projecten en activiteiten) wacht immers niet. Het KIK werkte de nieuwe website uit, letterlijk tussen de persberichten, photoshoots en video-opnames door.
De gouden sleutel voor een succesvolle afloop?
Die is niet ver te zoeken, en je kan het waarschijnlijk al raden: inschakelen van bereidwillige collega’s (want alleen geraak je er echt niet), een waterdichte projectplanning en goede onderlinge afstemming over de to do’s.
En het resultaat van dat bloed, zweet en die tranen?
Een eigentijdse snelle website en een uitgebreide, toegankelijke en vooral ook visuele online story. Projecten, diensten en wetenschappelijke technieken lopen daarbij door elkaar. Het wetenschappelijke verhaal wordt zo inzichtelijk en concreet mogelijk gemaakt, zonder de mensen erachter te vergeten.
De erfgoedchallenge
Kennisdelen als basis
Naast breder communiceren was ook kennisdelen een van de pijlers waar het KIK meer op wil inzetten. De website zorgt er mee voor dat projecten en ontdekkingen makkelijker verspreid raken bij een nationaal én internationaal publiek, en niet blijven steken achter de gesloten deuren van het Jubelpark. Activiteiten, vormingen, persberichten, maar ook stagewerking en resultaten van samenwerking met partners en andere onderzoekers krijgen allemaal een heldere plaats binnen het verhaal.
Het KIK zet ook acties op naar het brede publiek. Want erfgoed is van iedereen. We kunnen allemaal ons steentje bijdragen in het helpen bewaren en ontsluiten van wat waardevol is uit het verleden. De Erfgoed Challenge die in het najaar van 2021 gelanceerd werd, is daar een goed voorbeeld van. Het KIK daagt daarin alle Belgen uit om tussen nu en 2030 jaarlijks (minstens) één erfgoedschat die hoogdringend onze hulp nodig heeft te redden. Welk werk krijgt jouw voorkeur?
En het initiatief werd een groot succes, ieder jaar stemmen meer dan 16.000 mensen op de erfgoedschat die zij willen bewaren.
Ook andere projecten volgen de nieuwe strategie
Dat een onderzoeksgerichte organisatie snel veel submerken en nevenprojecten ontwikkelt is onvermijdelijk. De uitdaging is vaak om na verloop van tijd, en zeker bij het lanceren van een nieuwe merkidentiteit, een aantal van die nevenstromen in communicatie weer te centraliseren.
Dat deden we onder andere voor de Friedländer databank, die een overzicht biedt van alle schilderijen van Vlaamse meesters van de vijftiende eeuw. Wat ooit begon als een papieren naslagwerk, werd door de jaren heen door het KIK verder aangevuld en volledig gedigitaliseerd. De databank wordt beheerd en aangevuld in een Laravel back-end. De publieke website in Craft CMS haalt alle kunstwerken op via API, zodanig dat ook deze grote databank volledig mee geïntegreerd is, in de nieuwe stijl van het KIK.
Een gelijkaardige maar grotere oefening deden we recent nog voor de Databank Radiokoolstofdateringen. Wat zegt u? Een project op zich, een case op zich. Weetgrage lezers kunnen er hier alles over lezen.
Kan de digitale strategie binnen jouw team ook een opfrissing gebruiken?
We maken graag kennis en delen enkele tips.
Wist je dat wij een boontje hebben voor de erfgoed- en cultuursector?
Bij Statik zijn we er trots op dat we voor heel wat organisaties mogen werken in de brede kunst-, erfgoed- en cultuursector. Ondertussen zetten we al jaren ons beste beentje voor om bezoekers van cultuurorganisaties een feilloze online ervaring voor te schotelen.